In mijn hoofd
Het is lastig om de eerste stap te zetten. Ik probeer alle berichten die ik schrijf zo volledig en perfect mogelijk te maken, maar het is nooit voldoende. Wanneer is iets voldoende? En wie bepaalt dat dan eigenlijk?
Toen ik met het idee kwam om hier op het internet mijn reis te delen in de zoektocht naar antwoorden over mezelf en de wereld, had ik me voorgenomen dat het precies dat zou zijn. De reis en kennis delen die ik onderweg tegenkom. Als ik anderen daarin mee kon nemen, zou dat een mooie plus zijn, maar niet nodig. En toch twijfel ik over alles wat ik schrijf. Over de taal. Over hoe het ontvangen zou worden door anderen.
Betekenisvol moment
Terwijl ik dit schrijf, op dit exacte moment, merk ik dat mijn gedachten razen. Stiekem heb ik mezelf voorgenomen de keuze te maken om gewoon de website op live te zetten nadat ik deze eerste ‘Spiral’ geschreven heb. Dat geeft me direct al zoveel twijfel. Moet ik het wel doen? Is het wel goed genoeg? Wat als niemand het leest? Waarom is het belangrijk dat anderen het lezen? Het is een eindeloze spiraal van twijfel en onzekerheid. Hoe toepasselijk.
Het lijkt erop dat ik zelf niet bepaal wat voldoende is. Zonde, want zo zou het wel moeten zijn. Of nee– ik zou willen dat het zo was. Moeten is een woord dat ik steeds meer probeer te vermijden. Het leven bestaat uit een serie keuzes die je maakt. Duizenden elke dag. En het woord ‘moeten’ haalt je keuze weg. Het geeft de subtiele boodschap dat je simpelweg geen keuze hebt in de situatie. Je moet.
Maar het ding is dat dat woord niet alleen je keuze weghaalt. Het vaagt ook al het harde werk weg. Alle bloed, zweet en tranen die je hebt gestopt in het maken van die keuze. Sommige keuzes zijn fucking lastig. En juist die keuzes, die ons zoveel moeite kosten, plaatsen we onder de noemer ‘moeten’. Dan doe je jezelf echt tekort.
Nieuwe inzichten
Op dit moment lees ik het boek ‘The subtle art of not giving a fuck’ van Mark Manson . Er zijn twee hoofdstukken blijven hangen. Hoofdstuk 4 en hoofdstuk 5.
Hoofdstuk 4 gaat over de waarden (in de nederlandse taal spreken we over normen in dit geval) waar je naar leeft– en dat die soms best wel shitty zijn. Ik heb bijvoorbeeld de norm dat alles perfect moet zijn. Of dat iedereen me aardig moet vinden. Want dat is totaal haalbaar en realistisch, natuurlijk.
Regelmatig houden we onszelf tot onmogelijke maatstaven. Dat stuk herkennen we allemaal wel. Niks nieuws. Het boek zegt dat we deze waarden kunnen meten op verschillende manieren. In mijn geval meet ik mijn waarden door duizend keer te herschrijven, of door me volledig aan te passen aan mijn gezelschap. Maar we hebben de keuze om gewoon een andere meetlat te pakken. Om de waarden te veranderen. En dat voelt krachtig.
Hoofdstuk 5 gaat in op keuzes, maar vooral het nemen van verantwoordelijkheid over je eigen leven. Als het leven een serie van keuzes is, is onze huidige situatie het resultaat daarvan. En dat betekent dat we onze huidige situatie ook kunnen veranderen. Als we zelf de keuze maken om dat te doen.
Dat gezegd, vind ik een beetje nuance ook op zijn plaats in dit verhaal. Het wordt best zwart-wit geschreven. Je kunt het individu immers niet los zien van zijn context. Er gebeuren nou eenmaal dingen waar we geen enkele controle op uit kunnen oefenen. Life happens. Shit happens.
Het zijn dingen waar wij geen keuze in hebben, maar ik geloof dat we wel de keuze hebben in hoe ik reageer op die shit. Dat valt binnen mijn controle. Dat is alleen kapot lastig. Het vergt ook veel oefening (die bloed, zweet en tranen waar ik het eerder over had). Als ik zeg dat ik gewoon moet doorgaan, vaag ik die keuze weg. Als ik zeg dat ik geen keus heb in de situatie, zei het mijn acties of mijn reacties, dan wordt de last nog 10x zwaarder. Mijn pijn voelt dan betekenisloos.
In perspectief
Het is erg interessant om uit te zoeken welke theorieën of concepten hier aan ten gronde liggen. Er is veel te zeggen in de sociologie en psychologie over het nemen van verantwoordelijkheid, maar ook over hoe we pijn en lijden zien vanuit de maatschappij. Over hoe we daar betekenis aan geven, en hoe onze eigen socialisatie en opvoeding meespelen in het ontstaan van je waarden.
Symbolisch interactionisme is een theorie dat gaat over betekenisgeving. Onze eigen socialisatie speelt mee in het ‘waarom’ achter onze keuzes en waarden, en het vormen van onze identiteit (social media speelt daar tegenwoordig ook een grote rol in).
Er valt nog veel te ontdekken. Over mezelf, en over de wereld. Maar in het kader van ‘practice what you preach’ kies ik ervoor om een andere meetlat te pakken. Ik voel de angst opkomen, maar we gaan gewoon de site live zetten.
En dan nog een laatste vraag: welke waarden zou jij willen veranderen of anders willen meten?